आपूर्ति सहज बनाउन कूटनीतिक प्रयास सुरु भइसक्योः उपप्रधानमन्त्री थापा

२६ असोज, काठमाडौं । उपप्रधान तथा परराष्ट्रमन्त्री कमल थापाले भारतसँग देखिएको पारवहन तथा आवागमनमा देखिएको समस्या समाधान गर्न कूटनीतिक प्रयास सुरु भइसकेको बताएका छन् । केही दिनमै जनताले राहतको अनुभव गर्ने उनले बताए ।

रिपोर्टर्स क्लब नेपालले मंगलबार आयोजना गरेको साक्षात्कारमा थापाले भने- पारवहन असहजताले नेपाली जनताले दुःख पाइरहेका छन् । यो समस्याको समाधान सरकारको पहिलो प्राथमिकता हो ।’

राप्रपा नेपालका अध्यक्ष समेत रहेका थापाले अहिलेको समस्यालाई तीन ढंगबाट समाधान गर्न सरकार लागि परेको बताए ।

उनले भने-पहिलो राजनीतिक समस्याको रुपमा रहेको मधेस आन्दोलनलाई बार्ता र सम्वादको माध्यमबाट समाधान गर्नुपर्छ । यसका लागि पहिलो मन्त्री परिषदको बैठकले आब्हान गरिसकेको छ । हामी घनिभुत ढंगबाट बार्ता सम्वादलाई अघि बढाउँछौं ।’

दोस्रो पारवहन तथा आवागमनमा देखिएको असहजता राजनीतिक समस्या समाधान र भारतसँग कुटनीतिक सम्वादबाट पहल गर्ने र तेस्रो, दैनिक उपभोग्य वस्तु आपूर्ति समस्यामा देखिएको समाधानको लागि मौज्दातमा अल्पकालीन, मध्यकालीन र दिर्घकालीन समस्या समाधान गर्न पहल सुरु भइसकेको उनले बताए ।

परराष्ट्रमन्त्री थापाले नेपालको असंलग्नता, पञ्चशील र संयुक्त राष्ट्र संघको बडापत्रमा आधारित पराष्ट्र नीतिलाई प्रो एक्टिब र प्राग्मेटिक ढंगले अगाडि बढाउने बताए । उनले चीन र भारतसँगको सम्बन्धलाई नयाँ उचाईमा पुर्‍याउने दृढता ब्यक्त गरे ।

प्रधानमन्त्री निर्वाचनमा भाग लिएकोमा कुनै पछुतो छैन-मोर्चा

२६ असोज, काठमाडौं । तराई मधेसमा आन्दोलनरत संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाले प्रधानमन्त्री निर्वाचनमा भाग लिएकोमा कुनै पछुतो नलागेको बताएको छ ।

मंगलबार बसेको मोर्चाको बैठकपछि आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा तमलोपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुरले भने-हामीलाई कसैले जवरजस्ती होइन, हामीले आफ्नो अधिकार प्रयोग गरेका हौं । कुनै पछुतो लागेको छैन ।’

आइतबार व्यवस्थापिका संसदमा भएको प्रधानमन्त्री निर्वाचनमा मधेसी मोर्चाले कांग्रेस उम्मेदवार सुशील कोइरालालाई मतदान गरेको थियो । संविधानसभा बहिस्कार गरेको मधेसी मोर्चा संसदमा भने उपस्थित भएर भोट हाल्नुलाई धेरैले संविधान स्वीका गरेको रुपमा लिएका छन् ।तर, सुशील कोइराला सरकारकै पालामा सुरु भएको मधेस आन्दोलनमा ५० भन्दा बढीको मृत्यु भएकाले उनलाई भोट हाल्नु गद्दारी भएको भन्दै मधेसमै मधेसी मोर्चाको चर्को ओलाचना भएको छ । आन्दोलनकारीहरुले मधेसी मोर्चाका नेताहरुको पुत्ला समेत जनाएका छन् । मोर्चामा आवद्ध संघीय समाजवादी फोरम नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले एमाले, एमाओवादी र राप्रपा नेपालको सत्ता साझेदारीलाई उग्रवामपन्थीदेखि राजावादी गठवन्धनको संज्ञा दिए । उनले भने-‘मधेस आन्दोलन विरोधी र जनता अधिकार खोस्ने काम गर्नेहरुको अवसरवादी जत्था हो । त्यसविरुद्ध मधेसी जनताको मतलाई प्रयोग गरेका हौं ।’

नयाँ संविधान अनुसार भएको प्रधानमन्त्री चुनावमा भाग लिएको मधेसी मोर्चाका नेताहरुले आफूहरुले नयाँ संविधान स्वीकार नगरेको दाबी समेत गरेका छन् ।

साथै जारी आन्दोलन नरोक्ने समेत बताएका छन् । फोरम अध्यक्ष यादवले भने-‘हामी यो संविधान स्वीकार गर्दैनौं, यो आन्दोलन जारी रहन्छ । अझ बढी सशक्त भएर अघि बढ्छ, र यो आन्दोलन खेर जाँदैन ।’

संविधानमा कमजोरी रहेको प्रमुख दलहरुले समेत स्वीकार गरेको भन्दै उनले भने-‘आन्दोलनले उठाएको न्यायोचित मागलाई संवैधानिक रुपमा वा संशोधन वा पुनर्लेखन नगरेसम्म यो संघर्ष जारी रहन्छ ।’ अन्तरिम संविधान प्राप्त जनताका अधिकार पनि खोसिएको भन्दै यादवले नयाँ संविधानलाई प्रतिगमनकारी संविधानको संज्ञा दिए ।

आज घटनास्थपना, हिन्दुहरुको महान चाड दशैं सुरु

 २६ असोज,काठमाडौं/  हिन्दू नेपालीहरूको महान् चाड बडादशं आजदेहि शुरु भएको छ । आज घरघरमा घटस्थापना गरेपछि दशैं शुरु भएको मानिन्छ । आज हिन्दू धर्मावलम्बीहरूले माटोको पूर्ण घडामा गाईको गोबर राखी घाम नछिर्ने अँध्यारो कोठामा जौ वा मकै रोपेर जमरा राख्ने चलन छ । आ–आफ्ना पूजाकोठा वा दसैंघरमा विधिपूर्वक दियो, कलश र गणेशको पूजा गर्ने र राखी पन्चरत्न चढाई शक्तिस्वरुपी दुर्गा भवानीको आराधना गर्ने परम्परा छ । यसरी उमारिने जमरा विजयादशमीका दिन मान्यजनहरूबाट टीका ग्रहण गर्दा टिकासँगै लगाउने गरिन्छ । दसैंको टीका लगाउँदा अरू फूलको सट्टा समृद्धिको प्रतीक पहेँलो जमरालाई प्रयोग गरिन्छ ।

भगवान् श्री रामचन्द्रले रावणमाथि विजय हासिल गर्ने उद्देश्यले शक्तिप्राप्तिका लागि शक्तिस्वरुपा महामाया भगवतीको आह्वान गर्न घडा स्थापना गरी बालुवाको चौकीमा जौ छरी पूजा आराधना गरेको विश्वासमा जमरा राख्ने गरिएको हो । परम्पराअनुसार घटनास्थापनाको उपलक्ष्यमा आज हनुमानढोका दरबारमा रहेको दसैँ घरमा वैदिक विधिपूर्वक जमरा राखी महाकाली, महालक्ष्मी, महासरस्वतीलगायत नवदुर्गा र अन्य शक्तिपीठहरूमा नवरात्रिपूजाको शुभारम्भ हुन्छ । नवरात्रिको उपलक्ष्यमा बिहान घरघरमा र भगवतीका मन्दिरहरूमा चण्डी र भगवती स्त्रोत्र पाठ गर्ने गरिन्छ ।

मधेसी मोर्चाप्रति स्थानीय आक्रोशित

२६  असोज, महोत्तरी/    व्यवस्थापिका संसदमा आइतबार प्रधानमन्त्री निर्वाचन प्रक्रियामा सहभागि भएपछि दुई महिनादेखि आन्दोलनरत संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाका नेताप्रति सर्वसधारणले असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन्।

आइतबार मधसी मोर्चाले प्रधानमन्त्रीको चुनावमा नेपाली काँग्रेसका उम्मेदवार सुशील कोइरालालाई समर्थन गर्ने निर्णय गरे लगतै जिल्लामा मोर्चालाई समर्थन गरेका सर्वसाधारण आक्रोशित भएका छन्। दुई महिने लामो आन्दोलन गरेका मधेसी मोर्चाको समर्थनमा रहेको सर्वसाधारण अहिले मोर्चाकै रवैयाप्रति आक्रोश प्रकट गर्न थालेका हुन्।

अहिले महोत्तरीमा जताततै मधेसी मोर्चाकै प्रधानमन्त्रीको निर्वाचनमा सहभागि भएकै चियोचर्चा चल्ने गरेको छ। चिया पसल होस वा साना ठुला होटल र सार्वजनिक स्थल सवै ठाउँमा अहिले मधेसी मोर्चाप्रति आक्रोश व्यक्त गर्नेको संख्या उल्लेख्य रुपमा बढेको छ। राजनीतिमा आवद्ध भएका र नभएका सर्वसाधारणको संख्या मोर्चा विरुद्ध अभिव्यक्ति दिने थुप्रै छन।

महोत्तरीमा ६ जनाले आन्दोलनकै क्रममा ज्यान गुमाएका छन्। उनीहरुको शहादतको अवमुल्यन गर्दै मधेसी मोर्चाका नेता तथा सभासदहरु प्रधामन्त्रीको खेलमा सहभागि भएको स्थानीयको भनाइ छ । स्थानीय युवा , वुद्धजिवि वर्गमा अहिले मोर्चा प्रति ज्यादै नै असन्तुष्टि देख्न सकिन्छ।

प्रधानमन्त्री निर्वाचनमा पक्ष र विपक्ष दुवैमा मतदान गर्ने मधेस केन्द्रित दल सत्ता पक्षीय हुन पुगेको स्थानीय युवा शिवचन्द्र चौधरीले टिप्पणी गरे। यसले मधेसको मुद्दा नै आझेलमा पर्ने हो की आशंका पनि सर्वसाधारणको मनमा उब्जन थालेको युवा चौधरीको भनाइ छ

'वर्तमान मधेस आन्दोलन निर्णायक उत्कर्षमा पुगेको समयमा मधेसी मोर्चाका चार वटै घटक दल र फोरम लोकतान्त्रिकका विजय गच्छेदारले दुई महिनादेखि जारी आन्दोलन , सहिदहरु र मधेसी जनतालाई धोका दिएका छन,' स्थानीय युवा गजेन्द्र गुप्ता भने ।

जलेश्वर ५ स्थित एक चिया पसलमा भेटिएका मटिहानी स्थित याज्ञवलक्य संस्कृत क्याम्पसका प्राध्यापक ध्रुव राय भन्छन, 'मधेस आन्दोलन अगाडि बढिरहेको यो कदम अनपेक्षित थिएन ,यस अघि पनि उनीहरुले पहिलो र दोस्रो मधेस आन्दोलनमा देखाएको रवैया यसपटक पनि दोहरिएको मात्र हो। प्राध्यापक रायले भने, 'मधेस आन्दोलनलाई उचाईमा पुरयाउन नयाँ शक्तिको अत्यन्त आवश्यकता खड्किएको छ ।

'प्रधानमन्त्री निर्वाचनमा भाग लिएका मधेस केन्द्रित दल र नेताहरुले अब आन्दोलनमा रहि रहने नैतिक आधार नै गुमाएका छन्,'प्रध्यापक रायले भने, 'मधेस केन्द्रित दल प्रधानमन्त्रीको निर्वाचनमा सहभागि हुनु नै नेपालको संविधान २०७२ लाई अभूतपुर्व सफता प्राप्त गर्नु हो , यी मधेसी नेताका लागि मधेस आन्दोलनमा रहने नैतिक आधार समाप्त भएको छ ।'

संविधान निर्माणको प्रक्रिया बहिष्कार गर्दै हिँडेका मधेसकेन्द्रित दलले असोज ३ गते संविधान जारी भएकै दिन साँझ मधेसका सवै जिल्लामा साझ सात वजेदेखि ८ बजे सम्म ब्ल्याक आउट गरेका थिए। ४ गते मधेसका सवै जिल्लामा ब्यापक जनसहभागितामा जुलुस र नाला लगाएर नेपालको संविधान २०७२ को प्रतिलिपि जलाएका थिए ।

आफैंले जलाएको संविधान संशोधनसमेत हुन नपाई महोत्तरीमा ६ जना सहित देशको विभिन्न भुभागमा ४५ जनाको ज्यान गइसक्दा आन्दोलन निस्कर्षमा नपुग्दै मधेसी नेता र सांसदहरू सत्ताको बाँडफाँडमा सामेल भएको भन्दै संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाको निर्णयप्रति स्थानीय थुप्रै नेता–कार्यकर्ता आक्रोशित छन् ।

चाडपर्वको अवसरमा टेलिकमले छुट दिने

 २५ असोज/   नेपाल टेलिकमले दशैं, तिहार र छठको अवसरमा आफ्नो सेवा प्रयोग गर्ने उपभोक्ताहरुलाई विभिन्न छुट दिने भएको छ । टेलिकमले यसअघि २ सय रुपैयाँमा दिँदै आएको जिएसएम तथा सिडिएमए मोबाइलको सिम तथा रिम कार्ड कात्तिक १ गतेदेखि ९० रुपैयाँमा दिने जनाएको छ । त्यो सिमकार्डमा ५० रुपैयाँ बराबरको कुराकानी गर्न पाइने छ । टेलिकमले यसअघि २ सय रुपैयाँ हालेर सिम किनिसकेका तर एक्टिभेट नगरेकाहरुलाई असोज ३० गते भित्र एक्टिभेट गर्न पनि आग्रह गरेको छ ।
यस्तै टेलिकमले असोज २६ गतेदेखि कात्तिक ९ गतेसम्म र कात्तिक २५ गतेदेखि मंसिर १ गतेसम्म जिएसएम तथा सिडिएमए मोबाइलबाट कुरा गर्दा लाग्ने रकममा १० प्रतिशत छुट दिने पनि जनाएको छ । छुटपछि प्रिपेडबाट प्रतिमिनेट १ रुपैयाँ ३५ पैसा र पोष्टपेडबाट प्रति मिनेट ९० पैसामा कुराकानी गर्न पाइनेछ ।

असोज २६ गतेदेखि कात्तिक ९ गतेसम्म र कात्तिक २५ गतेदेखि मंसिर १ गतेसम्म टेलिकमको नेटवर्कभित्र दैनिक हुने कुल एसएमएस बापत त्यति नै संख्यामा बोनस एसएमएस दिइने टेलिकमको विज्ञप्तिमा छ । यस्तै टेलिकमले असोज २८ गतेदेखि कात्तिक २८ गतेसम्म एक महिनाका लागि जिएसएम तथा सिडिएमए मोबाइलका पोष्टपेड प्रयोगकर्तालाई ५० एमबी डाटा सित्तैमा उपलब्ध गराउने छ । टेलिकमले कम्पनीबाट वितरण गरिएको स्थानीय टेलिफोन सेवा (ल्याण्ड लाइन तथा सिडिएमए फोन) का प्रयोगकर्तालाई मासिक २ सय रुपैयाँमा एकसय ७५ निःशुल्क लोकल कल उपलब्ध गराउँदै आएकोमा कात्तिक महिनामा भने २ सय ७५ कल उपलब्ध गराउने छ ।

उपप्रधानमन्त्रीमा कमल थापा र गच्छदार

केपी ओलीसँग क-कसले खाँदैछन् सपथ ?

२५ असोज, काठमाडौं । सोमबार दिउँसो १ बजे शीतलनिवासमा प्रधानमन्त्री केपी ओलीले राष्ट्रपतिबाट सपथ ग्रहण गर्दैछन् । राष्ट्रपतिबाट सपथ लिइसकेपछि प्रधानमन्त्रीले उपप्रधानमन्त्री र मन्त्रीमा क-कसलाई सपथ ग्रहण गराउँदैछन् भन्ने यतिबेला चासोको विषय बनेको छ ।

सूत्रहरुका अनुसार सरकारमा ओलीलाई सहयोग गरेका कमल थापा र विजय गच्छदार उपप्रधानमन्त्री बन्नेछन् । एमाओवादीले पनि उपप्रधानमन्त्री पाउने छ । राप्रपा नेपालका अध्यक्ष थापा परराष्ट्रसहित उपप्रधानमन्त्री बन्ने चर्चा छ भने गच्छदारले उपप्रधानमन्त्रीसहित भौतिक योजना मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हाल्ने चर्चा छ ।

एमाओवादीमा भने कृष्णबहादुर महरा र टोपबहादुर रायमाझी दुईजना उपप्रधानमन्त्रीका दाबेदार छन् । एमाओवादीले उपप्रधानमन्त्रीसहित गृहमन्त्रालय सम्हाल्ने चर्चा छ ।

एमाओवादीभित्र टोपबहादुर रायमाझी, कृष्ण महरा, हरिबोल गजुरेल, शक्ति बस्नेत र जनार्दन शर्मा सरकारको नेतृत्व सम्हाल्न आ-आफ्नो लबिङ गरिरहेका छन् ।

दोस्रो बरियताको उपप्रधानमन्त्री को बन्ने भन्ने विवाद पनि विगतमा हुने गरेको छ । केपी ओलीले आफ्नो अनुपस्थितिमा कार्यवाहक प्रधानमन्त्री हुने गरी दोस्रो बरियताको प्रधानमन्त्री कसलाई बनाउलान् ? कमल थापा, विजय गच्छदार वा एमाओदीबाट ? यो पनि चासोको विषय छ ।

विगतमा सुशील कोइरालाले दोस्रो बरियताको उपप्रधानमन्त्री आफ्नै दलबाट प्रकासमान सिंहलाई बनाउन खोजेका थिए । तर, एमालेको आपत्तिपछि वामदेव गौतम दोस्रो बरियताको उपप्रधानमन्त्री बनेका थिए ।

यसपालि ओलीले कार्यवाहक प्रधानमन्त्री आफ्नै दलमा राख्ने हो भने भीम रावललाई पनि उपप्रधानमन्त्री बनाउनुपर्ने हुन सक्छ । त्यस्तो हुँदा उपप्रधानमन्त्रीको संख्या चार पुग्न सक्छ ।

मन्त्रीमा कोको ?

एमालेबाट तत्काल मन्त्रीको सपथ लिनेमा उपाध्यक्ष भीम रावल, उपमहासचिव विष्णु पौडेल र प्रमुख सचेतक अग्नि खरेलको नाम चर्चामा छ ।
परराष्ट्र र गृह अन्य दललाई दिनुपर्ने भएपछि भीम रावलले लिने मन्त्रालय रक्षा वा अर्को कुनै हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ ।

यद्यपि विगत केही वर्षयता रक्षा मन्त्रालय प्रधानमन्त्रीले आफैं राख्ने परम्परा रहँदै आएको छ । अग्नि खरेलले कानून मन्त्रालय सम्हाल्ने सम्भावना रहेको बताइन्छ । विष्णु पौडेलको नाम अर्चमन्त्रीका रुपमा चर्चामा आएको छ ।

एमाले स्रोतका अनुसार सोमबार प्रधानमन्त्रीको सपथ ग्रहणका बेला मन्त्रालय बाँडफाँडमा सत्ता साझेदार दलहरुवीच सहमति नभएको अवस्थामा एमालेका रावल, पौडेल र खरेल लगायत केहीलाई विना विभागीय मन्त्रीका रुपमा सपथ ग्रहण गराइने सम्भना रहेको एमाले स्रोतले बताएको छ ।

केपी ओलीलाई समर्थन जनाएका एमाओवादी, राप्रपा नेपाल र फोरम लोकतान्त्रिक लगायतका दलहरुले पावर सेयरिङका विषयमा सोमबार आन्तरिक र बाह्य छलफल गर्दैछन् ।

साना दलको अपेक्षा

केपी ओलीलाई प्रधानमन्त्रीमा समर्थन जनाउने साना दलहरुले पनि मन्त्रालयको आश गरेका छन् । तर, माले नेता सीपी मैनाली, राप्रपा नेता दीपक बोहोरालगायत केहीलाई समेटे पनि सबैलाई मन्त्रालय दिँदा ओलीको क्याबिनेट ठूलो हुने सम्भावना छ । बोहोरा मन्त्री बनेमा भ्रष्टाचारको दाग लाग्ने चिन्ता पनि एमाले नेताहरुमा देखिएको छ ।

संसदमा ३३८ मत ल्याएर प्रधानमन्त्री बनेका ओलीका लागि साना दलहरुलाई मन्त्री दिएर फकाइराख्नुपर्ने बाध्यता छैन । किनभने राप्रपा नेपाल र एमाओवादीले समर्थन गर्दासम्म एकदुई सीटे दलहरुले मन्त्री नपाएको रीसमा विरोध जनाए पनि सरकार ढल्ने खतरा छैन ।

आज रातो मछिन्द्रनाथको भोटो देखाइने

२५ असोज, काठमाडौं/   लामो समयको प्रतीक्षापछि सर्वसाधारणले आज वर्षा र सहकालको देवता रातो मछिन्द्रनाथको भोटो हेर्न पाउने भएका छन् । आइतबार भोटो देखाउनको लागि २२ गते रथलाई लगनखेलबाट जावलाखेल लगिएको थियो ।

गत वैशाख ६ गते रथारोहरण गरी ९ गतेदेखि रथ जात्रा सुरु गरेको भए पनि १२ गतेको भूकम्पका कारण रथमा क्षति पुगेकाले रथ जात्रा स्थगित भएको थियो । क्षति भएको रथलाई पुनःनिर्माण गरी गत असोज ४ गते रथारोहण गरी ५ गतेदेखि पुनः दोस्रोपटक रथ जात्रा सुरु भएको हो ।

यसैबीच यसवर्ष १२ वर्षको विशेष मेला परेकाले रथमा फूलपाती चढाउने र दर्शन गर्ने दर्शनार्थीको हजारौँको सङ्ख्यामा बिहानैदेखि भीड लागेको रथका पुजारी विनोद बज्राचार्यले जानकारी दिए ।

रथको दर्शन गर्नाले आँटेको कुरा पूरा हुने धार्मिक मान्यता रहिआएको छ ।यस वर्ष १२ वर्षको मेला परेकाले सर्वसाधारणले जावलाखेल र बुङ्मतिमा गरी दुईपटक देवताको भोटो हेर्न पाउने भएका छन् । जावलाखेलमा भोटो देखाएपछि रथलाई बुङ्मती लगिन्छ र रथ बुङ्मती पुर्‍याएको चौथो दिन पुनः यस वर्षका लागि दोस्रोपटक भोटो देखाएर विधिवत्रुपमा १२ वर्षे रथ जात्राको अन्य हुने गुठी संस्थानले बताएको छ ।